„Krzykacz” zapisał się zarówno w historii taternictwa, jak i w annałach polskiego alpinizmu i wspinaczki big-wallowej, w których na zawsze zostaną jego nowe drogi w górach wysokich kilku kontynentów.
O totalności doświadczania wspinaczki i perpetuacji obłędu w kompulsywnym poszukiwaniu linii idealnej z MARCINEM „KOTLETEM” GĄSIENICĄ-KOTELNICKIM – wspinaczem, toprowcem i strażnikiem TPN – rozmawia ANDRZEJ MIREK.
Zbierając materiały do tegorocznego podsumowania, doszedłem do wniosku, że w ostatnich 12 miesiącach w szeroko rozumianym alpinizmie wydarzyło się dużo dobrego. Postanowiłem jednak skomentować nie tylko wyróżniające się przejścia górskie. Zaprezentuję też cele niezrealizowane, bo historia alpinizmu to także porażki, wycofy i tragedie. Chcę w ten sposób pokazać kierunki rozwoju i aspiracje wiodących dziś wspinaczy górskich. Z zasady pomijam w tym omówieniu wspinaczkę stricte skałkową.
Pozycja Krzysztofa Wielickiego w historii polskiego himalaizmu jest niekwestionowana. Najbardziej znany jako piąty człowiek na świecie, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum, ma na swoim koncie większe wyczyny sportowe niż skompletowanie tej najsłynniejszej górskiej kolekcji. Jest pierwszym himalaistą, który wszedł z bazy na szczyt ośmiotysięcznika w ciągu doby (Broad Peak, 1984). Ma w swoim wykazie pierwsze wejścia zimowe na trzy szczyty ośmiotysięczne (Mount Everest, 1980; Kangczendzonga, 1986; Lhotse, 1988), przy czym ostatni z nich zdobył samotnie. Wymieńmy jeszcze trzy spośród jego innych wybitnych solowych wejść na himalajskie giganty: na Annapurnę Drogą Boningtona (1991), nową drogą na Shisha Pangmę (1993) oraz niezwykle śmiałe pokonanie Drogi Kinshofera na Nanga Parbat (1996).
Już po raz trzeci uroczystość wręczania Piolets d’Or odbyła się w Briançon. To właśnie do najwyżej położonego miasta we Francji najważniejsze nagrody alpinistyczne wróciły w 2021 roku, po trzyletniej obecności w Lądku-Zdroju. Podczas ceremonii 15 listopada kolejnego legendarnego alpinistę uhonorowano za całokształt działalności górskiej, wręczono też Złote Czekany za najciekawsze osiągnięcia górskie w stylu alpejskim, które miały miejsce w minionym roku.
Na początku czerwca tego roku we Francji odbyła się siódma edycja festiwalu Grimpeuses, czyli przeznaczonego dla kobiet wspinaczkowego wydarzenia, podobnego do brytyjskiego Women’s Climbing Symposium.
Z Rafałem Fronią umówiłem się w Zakopanem. Chciałem porozmawiać przy piwie o trudnych i rzadko przedstawianych publicznie obliczach himalaizmu. Woleliśmy spotkać się twarzą w twarz, mieliśmy bowiem rozmawiać o śmierci.
W lipcu, na zaproszenie organizatorów festiwalu Pion/Poziom w Podzamczu, miałem przyjemność wystąpić w podwójnej roli moderatora i uczestnika rozmowy ekiperów-eksploratorów na temat nazewnictwa dróg wspinaczkowych. Spotkanie z Michałem Kajcą, Darkiem Kapturem i Marcinem Kwaśniewskim stało się okazją do przywołania szeregu anegdot związanych z tym tematem i zostało bardzo ciepło przyjęte przez publikę. Uwaga, że warto takie opowiastki spisywać, stała się impulsem do powstania niniejszego tekstu.
Po 10 latach od pamiętnej, zimowej wyprawy na Broad Peak w 2013 roku z ROBERTEM SZYMCZAKIEM, ekspertem medycyny wysokogórskiej i ratunkowej, rozmawia KRYSTYNA PALMOWSKA.
Na początku marca 2023 roku uczestniczyłam w wieczorze pamięci – poświęconym między innymi Maciejowi Berbece i Tomaszowi Kowalskiemu, ofiarom zimowego Broad Peaku – zorganizowanym w 10. rocznicę zdobycia góry. Powróciły wspomnienia sprzed lat i nurtujące mnie wątpliwości, które zostały po wyprawie. Co naprawdę działo się w czasie zejścia Maćka i Tomka ze szczytu? Czy rzeczywiście nie schodzili wspólnie? Dlaczego Maciek ani razu się nie odezwał? Czy Tomek mógł ulec halucynacjom? Czy była szansa uratowania go? Postanowiłam sprawdzić, czy można znaleźć odpowiedzi na te pytania. Dotarłam do nagrań rozmów zarejestrowanych podczas ataku szczytowego. Po ich przesłuchaniu doszłam do wniosku, że pozwalają one częściowo odtworzyć przebieg wydarzeń w trakcie zejścia Maćka i Tomka. Wyłania się z nich obraz zgoła odmienny od przyjmowanego dotychczas.
Opowieści związane z początkami różnego rodzaju organizacji zajmujących się ratowaniem ludzkiego życia w górach zawsze wzbudzały spore emocje – od barwnych anegdot o kudłatych bernardynach, wyposażonych w beczułki z pokrzepiającym ciało i umysł rumem, przez relacje z pionierskich, kilkusetmetrowych zjazdów ścianowych na stalowych linkach, po opowieści o awanturniczych próbach lądowania małymi samolotami sanitarnymi na stromych alpejskich lodowcach… Z pewnością znacie więcej tego typu epickich historii, podsycających grozę gór.
W tym odcinku naszego działu o tatrzańskiej historii przedstawiam dwa archiwalne zdjęcia autorstwa Józefa Oppenheima. Na jednym z nich widać grupę przyjaciół Opcia na wycieczce narciarskiej w rejonie Kasprowego Wierchu i Pośredniego Wierchu Goryczkowego. Drugie wykonane zostało na szczycie Wołowca w Tatrach Zachodnich.
O niespodziewanym sukcesie i konsekwencjach zdobycia tytułu mistrzyni świata w czasówce na wrześniowych zawodach w Moskwie z NATALIĄ KAŁUCKĄ rozmawia ANDRZEJ MIREK.
O idei podniesienia poprzeczki w górach wysokich i programie Polskiego Himalaizmu Sportowego z WADIMEM JABŁOŃSKIM rozmawia ANDRZEJ MIREK.
Na początku września 2021 roku, w wieku 96 lat zmarł Józef Nyka. Kim był – tego osobom związanym z górami nie trzeba wyjaśniać. Zapewne jednak większość z nas kojarzy tylko niektóre z jego życiowych ról: redaktora górskich czasopism, w tym przede wszystkim „Taternika”, publicystę, niestrudzonego kronikarza polskiej i światowej sceny wspinaczkowej, autora przewodników, świetnego taternika i alpinistę…
James Pearson w swoim felietonie Lepsze zło znane (GÓRY 291) nie koncentruje się wyłącznie na skali E, ale szerzej spogląda na środowisko wspinaczkowe, jego specyfikę i wewnętrzne problemy. Z jednej strony opisuje niuanse eGradera, systemu, który ma w zamyśle pomóc w ocenie trudności w brytyjskiej skali E, z drugiej trafnie charakteryzuje wspinaczy jako obsesyjnych wyznawców własnych przekonań, fanatyków z tendencją do powszechnej krytyki.
Przez ostatni rok, wraz z Neilem Greshamem, Steve’em McClurem i Tomem Randallem, pracowałem nad projektem pod nazwą eGrader, w celu rozwiązania niektórych zauważonych przez nas problemów ze skalą E (brytyjski system wyceny dróg tradowych), a zwłaszcza mocnego skompresowania stopni przy jej górnej granicy.
Czy trening hipoksyjny to najdogodniejsza, bo możliwa do realizacji nawet w domu forma wstępnej aklimatyzacji przed wyjazdem w góry? Odpowiedź na to pytanie może wiele zmienić w przygotowaniach osób wybierających się nie tylko na himalajskie ośmiotysięczniki, ale też na trekking w Andach, czy nawet na wspinaczkę w Alpach.
Książka 50 lat w górach, która ukaże się jesienią 2023 roku, zawiera nie tylko zupełnie nową treść w porównaniu z wywiadem-rzeką sprzed 10 lat, ale także premierową kolekcję nigdy niepublikowanych wcześniej zdjęć. W tym materiale prezentujemy fragmenty opisujące cztery wydarzenia z pierwszej dekady działalności Ryszarda Pawłowskiego w górach wysokich.
Pisząc o którejkolwiek z wielkich górskich postaci, zwykle należy uchwycić całokształt, spojrzeć na jej dokonania z dystansu i wysnuć jakiś kondensat, pozwalający opisać ją w kilku zdaniach. Z drugiej jednak strony każdy wybitny wspinacz, który był aktywny przez odpowiednio długi czas, zbiera na swoim koncie przejścia stanowiące inspirację dla kolejnych pokoleń i trudno uciec od wskazywania szczegółów życiorysu. Tym bardziej jeśli – jak PETER HABELER – miał szczęście, ciekawość i odwagę robić rzeczy wyznaczające początek kolejnej epoki.
