Przeglądając archiwalne fotografie ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego zwróciłem uwagę na zdjęcie schroniska w Roztoce. Wykonane zostało w latach międzywojennych, a jego autorem jest Józef Oppenheim – słynny ratownik, narciarz, taternik i kierownik TOPR.
Schronisko w Roztoce; fot. Józef Oppenheim
Na zdjęciu Opcia widzimy drewnianą bryłę budynku, a w tle wysoko masyw Wołoszyna, którędy w latach 30. prowadził fragment Orlej Perci. Kierownikiem schroniska byli wtedy Roman i Stanisław Grabowscy.
Schronisko powstało w 1876 roku. Budową kierowali ks. Wojciech Roszek i Leopold Świerz. Było to drugie pod względem chronologicznym schronisko górskie w Tatrach (po starym szałasie w Morskim Oku), a jego patronem został miłośnik turystyki górskiej Wincenty Pol. Jedenaście lat później Walery Eljasz-Radzikowski wyznaczył szlak do roztoczańskiego schroniska, wiodący z Jaszczurówki przez Psią Trawkę, Waksmundzką Polanę i Wodogrzmoty Mickiewicza. Sława budynku wzrosła jeszcze bardziej w okresie międzywojennym, gdy stało się ono bazą dla polskich taterników, eksplorujących ściany Tatr Wysokich. Nocowali tutaj wybitni wspinacze: Jan Staszel, Wincenty Birkenmajer, Wiesław Stanisławski, Justyn Wojsznis, Wawrzyniec Żuławski i wielu innych. Niedaleko schroniska możliwa była wtedy przeprawa na Słowację przez mostek na Białce.
Józef Oppenheim przed willą „Mieczyk” w Zakopanem;
fot. ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego
Najdłużej kierownikiem schroniska był Marek Pawłowski, a dodajmy, że rodzina Pawłowskich prowadziła je przez 34 lata – od 1974 do 2008 roku. Obecnie gospodynią obiektu jest Anna Krupa z Chochołowa.
Roztoka to magiczne miejsce. Mniej tu turystów niż w Morskim Oku czy „Piątce”, jest bardzo klimatycznie i swojsko, a miła obsługa, dobre jedzenie i wspaniała atmosfera sprawiają, że ludzie z radością przychodzą tu ponownie. W schronisku organizowane są spotkania górskie, wystawy i inne ciekawe wydarzenia.
Tekst: Wojtek Szatkowski
Zdjęcia: ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego
Artykuł opublikowany był w Magazynie GÓRY 269
Dla osób zainteresowanych historią Tatr i dawno minionym klimatem zapisanym w wyjątkowych fotografiach, Muzeum Tatrzańskie udostępniło swoje cyfrowo przetworzone zbiory – pod adresem muzeumtatrzanskie.pl/portal/ znajdziecie imponującą liczbę zdjęć (w tym również ze szklanych negatywów) autorstwa Józefa Oppenheima, Borysa Wigilewa, Henryka Poddębskiego, Tadeusza Malickiego, Teofila Studnickiego czy Jana Małachowskiego. Na stronie Muzeum dostępne są również stare mapy, albumy, prace artystów i najstarsze przewodniki tatrzańskie autorstwa Marii Steczkowskiej, Eugeniusza Janoty, Walerego Eljasza Radzikowskiego, czy prawdziwa perełka – starodruk Townson Robert, Travels in Hungary (z 1797 roku).