2018-09-25

Marek "Regan" Raganowicz pierwszym laureatem Polskiego Złotego Czekana!

W ubiegły weekend, podczas uroczystej gali wręczania bez wątpienia najbardziej prestiżowych nagród w środowisku górskim - Złotych Czekanów (Piolets d'Or), niespodziewanie dla niemal wszystkich zgromadzonych, przyznano po raz pierwszy w historii Polski Złoty Czekan. Trudno doprawdy o lepsze miejsce i okoliczności do zapoczątkowania nowej tradycji wręczania tejże nagrody, będącej uhonorowaniem wspinaczkowych dokonań Polaków w danym roku, niż Lądek-Zdrój i odbywający się tam rokrocznie Festiwal Górski im. Andrzeja Zawady. Laureatem premierowego Polskiego Złotego Czekana został Marek "Regan" Raganowicz.

Tak prezentuje się statuetka Polskiego Złotego Czekana - wraz z nazwiskiem tegorocznego laureta - Marka "Regana" Raganowicza. Fot. Lucyna Lewandowska

Złote Czekany (franc: Piolets d’Or) przyznawane są od roku 1992. Pomysłodawcami byli dziennikarze z magazynu górskiego „Montagnes” i stowarzyszenie Groupe de Haute Montagne. Laureatami są nie tylko autorzy najważniejszych w sezonie przejść i wyczynów – od paru lat wręczana jest także nagroda za osiągnięcia życiowe. Wyboru osób nominowanych i nagrodzonych dokonuje kapituła, w której zasiadają najwybitniejsze postacie alpinizmu i himalaizmu. Dzięki temu zdobycie Złotego Czekana uważane jest za ukoronowanie górskich osiągnięć. Tym bardziej, że sami twórcy nagrody kładą zdecydowany nacisk na rozpowszechnianie „górskiego ducha”, a nie promowanie rywalizacji pomiędzy wspinaczami.

Jak wszyscy wiemy, w tym roku Złote Czekany wręczane były po raz pierwszy nie w alpejskich miejscowościach – Chamonix, Grenoble, La Grave czy Courmayeur, lecz w Polsce – podczas Festiwalu Górskiego im. Andrzeja Zawady w Lądku-Zdroju. O nagrodzonych i samej ceremonii pisaliśmy szerzej tutaj. Natomiast wydarzeniem bez precedensu było przyznanie po raz pierwszy Polskiego Złotego Czekana. Cóż, uchylimy teraz rąbka tajemnicy jak do tego doszło - redakcja GÓR wszakże niejako maczała palce w powołaniu tej inicjatywy do życia. ;-) Jest to oczywiście inicjatywa, którą „autoryzowali” organizatorzy oryginalnych Piolets d’Or.

Marek "Regan" Raganowicz odbiera nagrodę z rąk Christiana Trommsdorffa. Fot. Piotr Kaleta

Wiele osób pyta, jakie są kryteria przyznawania nagrody, czyj był to pomysł, czy to jednorazowy "wyskok" czy początek nowej, regularnej tradycji. Poniżej publikujemy regulamin, który powinien rozwiać wszelkie wątpliwości.

1) Polski Złoty Czekan to nagroda przyznawana przez organizatorów Festiwalu Górskiego im. Andrzeja Zawady w Lądku-Zdroju i Redakcję Górskiego Magazynu Sportowego GÓRY, wręczana raz do roku podczas Festiwalu. Organizatorzy zastrzegają sobie możliwość nieprzyznania lub też przyznania więcej niż jednej głównej nagrody w danym roku.

2) Pod uwagę brane są przejścia dokonane przez polskich alpinistów i wspinaczy w poprzednim roku kalendarzowym. Uwzględnia się też przejścia w zespołach mieszanych – w których skład wchodzili wspinacze zagraniczni – pod warunkiem, że Polacy w sposób znaczący przyczynili się do pomyślnego ukończenia wspinaczki.

3) Polski Złoty Czekan jest oparty na idei i filozofii promowanej przez nagrody Les Piolets d’Or, których głównym organizatorem jest Groupe de Haute Montagne. Dlatego ujęcie wspinaczek na tzw. „długiej liście” (Significant Ascents) przejść nominowanych do nagrody międzynarodowej jest równoznaczne z nominacją do Polskiego Złotego Czekana. W wyjątkowych przypadkach organizatorzy zastrzegają sobie możliwość nominacji przejść nieuwzględnionych w ww. wykazie.

4) Alpinistycznym ideałem promowanym przez Les Piolets d’Or jest przejście, nowej trudnej drogi w czystym stylu alpejskim na dużej ścianie w górach najwyższych (np. ponad dwu- lub trzykilometrowego urwiska na wysokim siedmio- lub ośmiotysięczniku). Takie przejścia są więc z zasady cenione bardziej niż na przykład wspinaczki w tzw. stylu wielkościanowym (big-wallowym). Organizatorzy wykluczają możliwość przyznania głównej nagrody zespołom działającym w górach najwyższych w tradycyjnym stylu wyprawowym (tzw. styl oblężniczy, ang. siege style). Z kolei przy wspinaczkach wielkościanowych dyskwalifikujące jest jakiegokolwiek wiercenie w skale ułatwiające pokonanie wyciągów.

5) Szczegółowe kryteria oceny wyczynów kwalifikujących się do nagrody Polskiego Złotego Czekana:

- Styl wspinaczki.
- Duch eksploracji – nowa droga i/lub dziewicza ściana i/lub dziewiczy szczyt
- Samowystarczalność zespołu/solisty.
- Oddalenie ściany od cywilizacji.
- Wysokość ściany i wysokość bezwzględna szczytu.
- Duże trudności techniczne.
- Warunki panujące podczas przejścia.
- Uwzględnienie zagrożeń obiektywnych.
- Powściągliwość w wykorzystywaniu tzw. sztucznych ułatwień. (np. wiercenia).
- Uczciwość w informowaniu o wykorzystanych ułatwieniach.
- Szacunek dla partnerów, innych ludzi i zespołów, tragarzy i lokalnych agentów.
- Poszanowanie środowiska.
- Szacunek dla przyszłych pokoleń wspinaczy, okazywany poprzez umożliwianie im przeżycia podobnych doświadczeń i przygód.

Powyższy regulamin został opracowany wspólnie przez organizatorów Festiwalu Górskiego im. Andrzeja Zawady i redakcję naszego magazynu. Wyjaśniliśmy już nieco kulisy powołania inicjatywy do życia, teraz możemy napisać więcej o nagrodzonych przejściach.

Marek "Regan" Reganowicz ze statuetką Polskiego Złotego Czekana. Fot. Piotr Kaleta

Ciężko było doprawdy o lepszą kandydaturę. Solowe przejście na Ship's Prow (Ziemia Baffina), szczególnie droga Secret of Silence i pierwsze zimowe solowe pokonanie ściany Trollveggen to wyczyny, którymi Marek "Regan" Reganowicz zapisał się na kartach wspinaczkowej historii. Choć nie są to wyczyny w najbardziej utożsamianym z Piolets d’Or stylu alpejskim, to spełniają niemal wszystkie pozostałe kryteria: ogromne zaangażowanie, samowystarczalność, trudne warunki, czystość stylu, minimalizacja ułatwień itd. Raz jeszcze gratulujemy, z niecierpliwością czekając na kolejny rok i następną galę. Liczymy, że nasi rodacy sprawią, iż jury będzie miało twardy orzech do zgryzienia. ;-)