Niepełnosprawni na szczytach - góry dla każdego

Piotr Pogon, Łukasz Żelechowski, Paweł Urbański, Jerzy Truchanowicz, Krzysztof Gardaś, Ilona Kwarta – to nazwiska tylko kilku osób, które mimo rozmaitych problemów zdrowotnych i niepełnosprawności z powodzeniem zdobywają górskie szczyty, nierzadko trudne i wymagające niemałych umiejętności. Warto w tym miejscu wspomnieć także o Jaśku Meli, zdobywcy obu biegunów, podróżniku i założycielu fundacji „Poza Horyzonty”. Bo właśnie w ramach tej organizacji realizowany jest projekt „Niepełnosprawni w górach – Razem na szczyty”, największa w Polsce inicjatywa górska poświęcona osobom niepełnosprawnym ruchowo i sensorycznie. Potrzebna zresztą nie tylko niepełnosprawnym, ale także, a może nawet przede wszystkim, zdrowym turystom. Dlaczego?

Większość z nas osoby niepełnosprawne postrzega  tylko w jednym wymiarze - przez pryzmat ich ograniczeń i problemów. Często uważamy, że pewne dziedziny życia są dla niech niedostępne, że są rzeczy i sytuacje, z którymi sobie nie poradzą. Czasami niecierpliwimy się i denerwujemy kiedy pewne rzeczy robią wolniej lub inaczej. Dlatego też często największą barierą do pokonania, zarówno dla uczestników, jak i wolontariuszy, jest zmiana myślenia. Bo to, że ktoś porusza się o kulach, nie ma ręki lub jest niewidomy wcale nie czyni z niego kogoś mniej wartościowego. Oczywiście osoby niepełnosprawne muszą się w górach zmierzyć z wieloma problemami. Przeszkody terenowe takie jak strome podejścia i zejścia, oblodzenie, śliskie kamienie, czy wąskie ścieżki oraz trudne warunki pogodowe, można jednak, samemu lub z pomocą przyjaciół, pokonać. Znacznie gorzej kiedy spotykają się z niezrozumieniem czy wręcz wrogością ze strony sprawnych turystów. A te niestety się zdarzają. Problemem są także nieprzystosowane do potrzeb niepełnosprawnych schroniska i miejsca noclegowe. Stąd pomysł na inicjatywę, która ma pomóc pokonać tego typu przeszkody.

Pierwsza edycja projektu ruszyła w 2012 roku. Choć początkowo obawiano się, że akcja nie spotka się z większym zainteresowaniem, wzięło w niej udział ponad 300 osób, uczestników i wolontariuszy, którzy wspólnymi siłami zdobyli Koronę Gór Polski – najwyższe szczyty każdego z 28 pasm gór Polski. Kiedy 28 czerwca 2014 roku ekipie projektu „Razem na szczyty” udało się zdobyć Rysy (2499 m n.p.m.) zrobiło się o nich naprawdę głośno. I szybko stało się jasne, że to jeszcze nie koniec wspólnych wędrówek. Drugą edycję projektu zapoczątkowało zdobycie Skalnika (945 m n.p.m) w kwietniu 2015 roku. Do tej pory udało się wejść na 8 kolejnych szczytów. Na swoją kolej czekają już następne, a i zapału i chęci nikomu nie brakuje.

Projekt „Razem na szczyty” ma za zadanie uświadomić osobom z różnego rodzaju niepełnosprawnościami, że wcale nie muszą siedzieć w domu. Że mogą spełniać marzenia, realizować swoje pasje i zdobywać kolejne, nie tylko górskie, szczyty. Pomaga również zrozumieć, że niepełnosprawni mają pełne prawo by, mimo pewnych ograniczeń, żyć jak inni. Dla wszystkich natomiast, w tym także wolontariuszy, jest także kolejną możliwością rozwoju, czy pomocą w zawarciu nowych, interesujących znajomości. Wśród uczestników znajdują się nie tylko podopieczni Fundacji “Poza Horyzonty”, ale także niepełnosprawni z całej Polski, pragnący wyruszyć w góry.

Projekt „Razem na szczyty” to także szansa dla osób, które chcą pomagać innym. Już samo zaangażowanie w wolontariat i wędrówka po górach z niepełnosprawnymi uczy niesamowitej pokory i otwiera oczy na wiele spraw i rzeczywistości, o których wcześniej nawet nie mieli oni pojęcia. Te wyprawy rozwijają empatię, pozwalają spojrzeć na świat z innej perspektywy, uczą nowych umiejętności. A przede wszystkim pozwalają zrozumieć, że do osiągnięcia celu potrzebna jest przede wszystkim determinacja. Bo skoro oni potrafią przełamać swoje bariery, to dlaczego my mamy nie umieć?

Dodatkowym efektem projektu jest również wydanie pierwszego w Polsce przewodnika górskiego dedykowanego osobom z niepełnosprawnościami. Jego współautorami będą uczestnicy pierwszej edycji projektu.Będzie on więc oparty na doświadczeniach wyniesionych ze wspólnych wędrówek, a co za tym idzie pełen pomocnych rad, pomysłów na trasy, a także rozwiązań problemów, z którymi uczestnicy i wolontariusze musieli zmierzyć się na górskich szlakach. Jego zadaniem jest umożliwienie osobom z różnego rodzaju niepełnosprawnościami wybrania celu wyprawy tak, by był on jak najlepiej dopasowany do ich indywidualnych możliwości, aktywizacja osób niepełnosprawnych i ich rodzin, a przede wszystkim zarażanie górską pasją jak największej liczby osób. 

Góry dają nam wolność oraz swobodę o jakich próżno marzyć w mieście. Są wspaniałym sprawdzianem dla przyjaźni i wzajemnych relacji, pomagają nam odkryć prawdę o sobie i drugim człowieku. Nic więc dziwnego, że każdy kto choć przez chwilę posmakował ich uroku chce tam wracać jak najczęściej. Może więc warto zaangażować się w pomoc tym, którzy z różnych powodów nie mogą ruszyć na szlak samotnie? Pokazać piękno gór jak największej liczbie osób, przeżyć niezwykłą przygodę i równocześnie nawiązać nowe przyjaźnie? Bo to wszystko oferuje projekt „Razem na Szczyty”.

Wiecej informacji znajdziecie na stronie projektu "Razem na Szczyty".